De tuin is in een mum van tijd van stofkuil tot groen paradijs omgetoverd, vol kwetterende vogels. ‘s Nachts kwaken de kikkers je de oren van de kop, nadat ze ruim acht maanden zwegen.
Zoals de regen hier de verstoffing in een mum van tijd wegwast, zo blijkt adequaat leiderschap het ziekenhuis snel tot bloei te brengen. Een jaar geleden was hier nog sprake van grootschalige verdorring maar inmiddels zijn er zelfs in de stoffigste hoekjes groene sprieten te ontwaren.
In je eerste economieles leer je dat middelen in onze wereld schaars zijn. Een plek als Haydom heet een “low resource area” wat betekent dat middelen er nog schaarser zijn dan gebruikelijk. Na twee jaar meebesturen is mijn indruk dat de enige belangrijke schaarste één is van te weinig hoogopgeleide arbeidskrachten. Het handjevol capabele hoogopgeleide mensen dat hier werkt staat onder de grootst mogelijke tijdsdruk omdat ieder probleem vroeg (of vaak laat) op hun bord komt te liggen. Lager in de organisatie ontbreekt de capaciteit om zelfs de kleinste probleempjes op te lossen. Dit ontneemt de top de tijd die beschikbaar zou moeten zijn voor de grotere vraagstukken.
Een jaar geleden kwamen een aantal lokale artsen terug na specialisatie. Onder hen was een zeer bekwaam leider. Hij werd vrijwel direct benoemd als onderdirecteur. Een paar maanden later ging de toenmalige directeur met pensioen en werd de nieuwe onderdirecteur waarnemend directeur. Sindsdien beleeft het ziekenhuis een ware renaissance. Alles kan weer en donors stromen terug. Ook het vertrouwen van de Noorse overheid is herwonnen, hoewel het nieuwe contract wel een rappe afbouw van de budgettaire steun inhoudt, halvering gedurende de 2015 – 2018 periode.
Als na maart de regens weer staken zal het land weer verdorren. Ook met het leiderschap van het ziekenhuis kan het net zo hard weer fout gaan. De kerk lijkt nog te aarzelen in het wegnemen van de titel “waarnemend” van de nieuwe ster van Haydom. Mocht onverhoopt toch een andere directeur uit de hoge hoed worden getoverd, kan het hier weer omslaan. Niettemin geloof ik dat de trend voorlopig positief zal blijven. Er ligt veel nadruk op het hoger opleiden van lokale mensen met potentieel, en die strategie lijkt te werken. Er komen steeds meer mensen terug van verdere opleiding, met verstandige ideeën over hoe een ziekenhuis in elkaar hoort te zitten. En hoe meer handen, hoe lichter het werk. Na maart zal het stof onvermijdelijk weer de overhand krijgen. Maar de lokaal opgebouwde kennis zal hopelijk niet snel vergaan.
Jonas Rosenstok
