Annet Hofland (tropenarts) en haar partner Suwendy en twee zoons zijn alweer ruim een jaar door Tweega uitgezonden naar Mangochi Hospital in Malawi. Tijd om terug te blikken:

“Als we aan ons eerste jaar Malawi denken gaan onze gedachten direct uit naar de brand in ons ziekenhuis in april van vorig jaar. Maar daarnaast waren er ook veel andere dingen waarvan de implementatie grote impact heeft.

Toen Annet begon te werken in het ziekenhuis was er weinig aandacht voor de zorg voor de zwangere vrouwen. Relatief ging er vaak veel aandacht uit naar situaties waarin een patiënte al in slecht vaarwater was gekomen, maar juist het voorkómen van die situaties was voor verbetering vatbaar.

Verantwoordelijk voor de belangrijke controles waren de verloskundigen die nog in opleiding waren, maar zelf geen goede aansturing meer kregen omdat de verantwoordelijke verpleegkundige Elizabeth kwakkelde met haar gezondheid en door gebrek aan support de motivatie weg was om het verschil te maken. Gebruikelijke controles werden niet gedaan en een onderscheid tussen laag en hoog-risico zwangerschappen werd niet gemaakt tot het moment dat de zwangere begon met bevallen.

Tekenend voor het gebrek aan zorg voor deze moeders is een voorval uit onze eerste weken in Mangochi. Annet doet een echo bij een dame die al twee keer een keizersnede heeft gehad. Plotseling wordt er paniekerig op de deur gebonkt. Heel vreemd. Want op de deur kloppen is echt behoorlijk onbeschoft in Malawi… De medisch studenten, aan wie Annet lesgeeft op dat moment, doen de deur open.

Ze worden door mensen die duidelijk in paniek zijn meegetrokken naar een moeder die op de betonnen vloer ligt met een kind tussen haar benen en een grote plas bloed. Het kind huilt niet. Verschillende zwangeren ondersteunen de moeder die zojuist bevallen is. Annet reanimeert het kind, terwijl de studenten op en neer rennen om benodigdheden op de verlosafdeling te halen om het bloeden bij de moeder onder controle te krijgen. Zodra de baby afgenaveld is kan Annet met het slappe kind naar de verloskamers rennen waar een reanimatietafel voor pasgeborenen staat.

Gelukkig liep het met deze moeder en haar kind goed af. Maar niemand had het flauwste vermoeden dat deze vrouw op het punt van bevallen stond. Of had erover nagedacht of er in aanloop daar naartoe nog dingen voorbereid moesten worden. Of hoe erg het bloedverlies bij de bevalling voor haar zou kunnen zijn…

Daarom startte Annet een programma voor zwangeren vrouwen. Elke woensdagochtend is ze er om Elizabeth te ondersteunen in het geven van onderwijs aan de verloskundigen die in opleiding zijn. Naast inhoudelijke ondersteuning is het met name de positieve bemoediging die Elizabeth helpen dit elke dag door te zetten.

Dan gaan er langzaam dingen veranderen op de afdeling met de wachtende moeders. De verpleegkundigen komen zelf met het plan om posters met “danger signs” op te hangen op de afdeling. Nu weten moeders zelf vaak niet wanneer ze aan de bel moeten trekken tijdens een zwangerschap. Op de posters wordt niet met tekst maar met afbeeldingen gewerkt om ook vrouwen die niet de regionale taal kunnen lezen te bereiken.

De vrouwen krijgen eindelijk de prenatale zorg die ze verdienen en elke woensdag is het vaste prik onderwijs geworden waar studenten en collega’s graag in participeren.

Het was een enorm positieve opsteker voor Annet om te horen dat de kliniek met de vaste onderwijsmomenten ook gewoon doorging toen ze in november voor een aantal weken in Nederland was. Het creëren van intrinsieke motivatie zorgt voor een positieve verandering op langere termijn, ook als de buitenstaander die het aangezwengeld heeft weer  vertrokken is.

Het verbeteren van de prenatale zorg is slechts één van de projecten waar Annet het afgelopen jaar mee bezig is geweest. De spoedeisende hulp – eerder een kamer van 2 x 4 meter voor een catchment area van 1,2 miljoen mensen – is uitgebouwd een heeft nu acht bedden om patiënten te kunnen stabiliseren. Met een multidisciplinaire commissie wordt er hard gewerkt aan het verbeteren van deze acute zorg.

Een andere mooie kans die het werken in Mangochi met zich meebrengt is de functie van lokale huisartsen-opleider. In maart van dit jaar zijn de eerste binnen Malawi opgeleide huisartsen afgestudeerd. Een mijlpaal! Annet vindt het  supergaaf de mensen te trainen die met een mix van kennis van de Nederlandse huisarts en de Nederlandse tropenarts de perfecte workforce zullen zijn om de zorg op districtsniveau te gaan verbeteren in Malawi. Ook dat is duurzaamheid: lokale mensen opleiden die je eigen positie over kunnen gaan nemen in de toekomst!

Maar Sandy heeft ook niet stilgezeten. Hij heeft veel connecties in het dorpje waar we wonen. Hij is met veel plezier de coach van het voetbalteam van Chimatilo village, een team dat inmiddels nauwe banden kent met het Drentse FC Meppel. Voetbal is in Afrika politiek. Langs de lijn is waar je dingen voor elkaar krijgt! Sandy werkt samen met de chief en de fisheries office aan het handhaven van een duurzame manier van vissen en het beschermen van de broedende chiclids in het riet. Hij bracht twee dorpen samen om duurzame afspraken te maken over het opstarten van een bedrijf in het ene dorp en het onderhouden van het schoolgebouw in het andere dorp. Hij bouwde een stadion voor zijn team, zodat er entree geheven kan worden voor de wedstrijden. Dat betekent meer reserves voor de community geldpot van het dorp en alle kansen op meer inkomsten voor de lokale ondernemers.

Vol vertrouwen zijn we begonnen aan ons tweede jaar Mangochi waarin de gemeenschapszin en de moed om op een positieve manier met tegenslagen om te gaan- die zo kenmerkend is voor de Malawianen- ons hopelijk weer zal inspireren bij ons dagelijks werk in het ziekenhuis en het dorp.”